Trần Tiến sáng tác nhiều, hát ít nhưng viết văn thì lại ít hơn cả. Cũng bởi vì bác sinh ra là một nhạc sĩ chứ đâu phải một nhà văn. Cuốn sách Ngẫu Hứng Trần Tiến sưu tập lại những bài viết của nhạc sĩ Trần Tiến, những cuộc phỏng vấn mà nhạc sĩ tham dự và những bài viết của người khác dành tặng bác. Đọc sách để hiểu thêm về gã du ca của thời kỳ đổi mới, về tư duy âm nhạc và phong cách sống rất bụi, rất đời.
Mục Lục
Các chương sách Ngẫu Hứng Trần Tiến
Cuốn sách Ngẫu Hứng Trần Tiến được chia thành 2 phần chính: Trần Tiến viết và Viết về Trần Tiến
Phần I: Trần Tiến Viết
- 27 khúc “Ngẫu hứng văn xuôi”
- Du ca
- Lưu ảnh ký
- Đối thoại
Phần II: Viết về Trần Tiến
Vì tôi là cháu của chú
Du ca Trần Tiến
Người du ca xuyên thế kỷ
Từ những “vết chân tròn trên cát”
Ngẫu hứng cùng Trần Tiến
Chẳng là cái đinh gì, nhưng là…Đinh Hợi
Trần Tiến, kiếp du ca
Trần Tiến và những âm bản của đời sống
Lãng du và ngẫu hứng
Hải đăng trong phố
Võ sĩ giác đấu + nông dân + tài tử xi nê + thầy bói
Sách hay nên đọc: Review Sách Keanu Reeves Ma Trận Cuộc Đời – Câu Chuyện Thật Sau Ánh Hào Quang
Khắc họa chân dung nhạc sĩ qua sách Ngẫu Hứng Trần Tiến
Sự nghiệp
Xuất thân là sinh viên trường đại học Âm nhạc Việt Nam (sau là Học Viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) với chuyên ngành sáng tác giao hưởng nhưng Trần Tiến lại chuyên sáng tác những ca khúc có âm hưởng pop dễ hát và không dễ nghe, nghe nhiều không bị nhạt. Được anh trai là NSND Trần Hiếu khuyên nên theo đuổi nghiệp ca sĩ nhưng Trần Tiến vẫn chọn con đường sáng tác. Theo bác, sáng tác là cách thực tế và trần trụi nhất để bộc lộ con người mình.
Nói về những sáng tác của Trần Tiến, chúng ta không thể không kể đến những ca khúc chiến tranh kinh điển như Vết chân tròn trên cát, Những đôi mắt hình viên đạn cho đến những bài hát nồng nàn tình quê như Quê nhà, Phố nghèo cho đến những bài hát viết về tình yêu đôi lứa Sao em nỡ vội lấy chồng hay Tùy hứng lý qua cầu. Ở mọi chủ đề, các ca khúc của Trần Tiến đều vô cùng xuất sắc và được lòng giới chuyên môn cũng như những người yêu nhạc phổ thông.
Âm nhạc của Trần Tiến len lỏi vào mọi góc cạnh của đời sống, đã từng là bài hát cổ vũ anh lính cụ Hồ, đã là khúc du ca lấy tiền xây trường dạy nhạc cho trẻ em cơ nhỡ, đã là khúc ngẫu hứng đốt cháy các sân khấu chỉ với chiếc ghi-ta thùng.
Đối lập với nhạc Trịnh Công Sơn thấm đẫm màu sắc triết học, siêu hình và nỗi cô đơn, nhạc của Trần Tiến vô cùng dung dị, gần gũi với mọi người nhưng cũng rất tình, rất đẹp rất thương.
Cuốn Ngẫu Hứng Trần Tiến kể lại hành trình 60 năm gắn bó với âm nhạc. Trần Tiến không nhận mình là nghệ sĩ, bác chỉ nói mình là nhạc sĩ, với tình yêu bất tử dành cho âm nhạc, với niềm hy vọng vào một nền âm nhạc có chiều sâu, có những tài năng đích thực và tình yêu chân thành với âm nhạc.
Gia đình
Phần lớn nội dung trong những trang viết của Ngẫu Hứng Trần Tiến nói về nỗi nhớ của bác với người mẹ, người cha đã khuất và hồi ức với những người anh chị em từ thuở ấu thơ.
Gia đình là nguồn cảm hứng vô tận của Trần Tiến và đã làm nên những khúc ca tên tuổi. Với bài hát Mùa xuân gọi, nhạc sĩ kể lại câu chuyện: “Mùa xuân ấy, mình ở làng Châu Giang của người Chà Và, vừa viết xong bài Tiếng trống Paranung giao cho ban nhạc chơi thì nhận được hung tin mẹ qua đời. Mùa xuân con về “chạy lên thang gác, bóng mẹ còn đâu”.
Mẹ ơi, sớm nay xuân về
Mẹ trông ra ngoài hiên vắng
Mẹ mong đứa con xa nhà
Rồi mùa xuân anh ấy sẽ về…
Hay như ca khúc bất hủ “Chị tôi”, “Quê nhà” cũng được lấy nguồn cảm hứng từ chính người chị ruột của Trần Tiến. Người chị đã hy sinh thanh xuân của mình để chăm sóc của các em và trở thành một hình tượng đẹp trong nghệ thuật.
Nón chiều che ngang, mắt chiều hoang vắng
Mắt đen chờ ai, tháng ngày lận đận, mối tình long đong
Sách Ngẫu Hứng Trần Tiến cũng nói về người anh Trần Hiếu, cô cháu gái Trần Thu Hà và người vợ mẫu mực mà nhạc sĩ kín tiếng ít khi nhắc tới. Gia đình chính là nguồn cảm hứng, là hậu phương cho con đường nghệ thuật của nghệ sĩ Trần Tiến được thăng hoa.
Sách hay nên đọc: Review Sách Câu Chuyện Đời Tôi – Tự Truyện Helen Keller – Người Mù Và Điếc Đầu Tiên Có Bằng Đại Học
Tình yêu
Bụi bặm, phong trần, phóng khoáng, giống như trong các sáng tác của mình, các trang viết trong Ngẫu Hứng Trần Tiến cũng rất thực, rất đời. Tự nhận mình là yêu nhạc, mê gái, lúc nào Trần Tiến cũng khiến ta cảm nhận một trái tim đập rộn ràng tình yêu với cuộc đời, âm nhạc, con đường.
Qua lời viết của chính mình hay lời kể về Trần Tiến từ những ngòi bút khác, nhạc sĩ Trần Tiến luôn hiện lên sống động, gần gũi, tài hoa và cũng rất phong trần.
“Sau khi làm phim Lương Tâm Bé Bỏng do Trần Tiến đóng vai chính, tôi thích Trần Tiến và sợ Trần Tiến vô cùng. Vì lỡ gặp anh ở quán là tan xác. Anh sẽ lôi xềnh xệch đến bàn, anh sẽ bắt uống và không uống anh bảo là không quý anh.”
Trần Tiến yêu âm nhạc, yêu những người bạn trong âm nhạc, bác luôn nhắc về những người đã khuất, những người còn đồng hành với một niềm cảm mến giản dị và chân thật. Cụ Võ Nguyên Giáp, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nhà thơ Phạm Tiến Duật,.. và còn rất nhiều cái tên khác nữa đã tạo nên những kí ức tuyệt đẹp trong tuổi thơ, tuổi trẻ và cuộc đời làm nhạc của Trần Tiến.
Dù có bao cuộc bể dâu, bao thăng trầm trong sự nghiệp và cuộc đời, Trần Tiến vẫn giữ trong mình tình yêu với tất cả. “Nhạc sĩ hay rửa bát rồi cũng đến lúc chia lìa cõi đời đẹp đẽ này. Có gì quan trọng lắm đâu. Tôi chỉ đang cố trả nợ những đắng cay vui buồn cuộc đời cho tôi, để khi ra đi thanh thản, với một nụ cười chào mọi người đã cùng tôi đi qua trái đất thân yêu.”
Trích dẫn hay từ cuốn sách Ngẫu Hứng Trần Tiến
“Người nghệ sĩ đích thực phải viết bằng trái tim. Đôi khi trái tim sai lầm, chuyện đó bình thường, vì nó có phải óc đâu. Viết bằng óc mới kinh tởm”
“Ở Trần Tiến có một cái gì đó không giải thích nổi. Nếu như khi ta gặp Dương Thụ, Phú Quang hay gặp Thanh Tùng, hiểu rằng người thế thì nhạc thế, gặp Trần Tiến ta sẽ vỡ mộng hoàn toàn. Trần Tiến là tê giác, còn nhạc anh là chim họa mi.”
“Lúc nào tôi cũng thấy chú cô đơn. Dường như không một ai chia sẻ được với nỗi cô quạnh thường trực đằng sau cái vẻ phớt đời của chú… Nó như tảng đá nặng mà nhiều lần tôi chứng kiến nó đè nặng lên tâm trạng của chú, trong đôi mắt, dáng ngồi. Có rất nhiều người phụ nữ đi qua cuộc đời của chú, là một phần cuộc sống của chú, nhưng hầu như không thể chia sẻ được với chú gánh nặng cô đơn mà thượng đế quảng lên đôi vai của người nghệ sĩ.”
Lời kết
Ngẫu Hứng Trần Tiến được viết theo lối ngẫu hứng, tùy hứng đúng như phong cách sống và sáng tác của nhạc sĩ Trần Tiến. Qua những trang viết này, ta sẽ có một cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc đời và những sáng tác của người nghệ sĩ tài hoa.
Sách hay nên đọc: Review Sách Tự Truyện Benjamin Franklin – Cuốn Tự Truyện Đáng Đọc Nhất Trong Lịch Sử Thế Giới
