Nói đến Nam Cao, người ta lập tức ngả mũ trước cái tài miêu tả nội tâm nhân vật trong những truyện ngắn ông viết hàng ngày. Ngòi bút giản dị của ông có khả năng nâng tầm những điều bình thường thành nghệ thuật. Hãy đọc truyện ngắn Sống Mòn của nhà văn Nam Cao để thấy được cái tầm của nhà văn khi biến những điều quẩn quanh thành những con chữ mà người đọc không thể dời mắt.
Mục Lục
Tác giả Nam Cao trong truyện ngắn Sống Mòn
Nam Cao là một trong những nhà văn tiêu biểu nhất của trào lưu hiện thực phê phán thời kỳ 1940 – 1945. Chỉ với 15 năm cầm bút, ông đã để lại cho đời một văn nghiệp đồ sộ với 2 tiểu thuyết, 50 truyện ngắn và nhiều tập bút ký có giá trị.
Học sinh nào ở Việt Nam cũng biết đến Nam Cao với những câu chuyện đã đi vào sách vở. Chí Phèo, Lão Hạc, giáo Thứ là những cái tên đã thành biểu tượng trong văn học Việt Nam.
Những tác phẩm của Nam Cao nổi bật giữa văn đàn Việt Nam với lối viết nhẹ nhàng, sâu lắng nhưng cũng lắm những nỗi tinh tế và xót xa. Sở trường của nhà văn này là những truyện ngắn miêu tả tâm lý con người, đó là một thứ ngôn ngữ tâm lý vô cùng phức tạp. Có thể nói, nhờ có những tác phẩm của Nam Cao, nền văn xuối quốc ngữ của Việt Nam đã vươn tới một bước phát triển mới.
Sách hay nên đọc: Review sách: Giông Tố – thảm kịch về sự bất tín của con người
| Công ty phát hành | Minh Long |
| Ngày xuất bản | 2016-07-21 00:00:00 |
| Kích thước | 13 x 18 cm |
| Loại bìa | Bìa mềm |
| Số trang | 304 |
| Nhà xuất bản | Nhà Xuất Bản Văn Học |
Nội dung truyện ngắn Sống Mòn
Sống Mòn của Nam Cao thực chất là một truyện nhưng không có chuyện. Nói như vậy là bởi, cả tác phẩm không có những cao trào, xung đột hay mâu thuẫn gay gắt. Đó chỉ là những tiếng nói phát ra từ nội tâm sâu thẳm của nhân vật giáo Thứ nghèo khổ, bất hạnh.
Giáo Thứ – nhân vật chính trong truyện xuất thân là một thanh niên được học hành tử tế, có hoài bão, có chí hướng cống hiến cho đời. Sau khi lấy được bằng Thành chung, Thứ vào Sài Gòn bắt đầu con đường mưu sinh. Sau 3 năm vật lộn nơi đất khách quê người, sống vất vả giữa nghèo khó và bệnh tật, Thứ phải bỏ về quê và chịu cảnh thất nghiệp.
Cùng thời gian đó, một người bạn của Thứ tên Đích, cùng vợ chưa cưới là Oanh mở một trường tư ở ngoại thành Hà Nội. Vì phải công tác xa, Đích mướn Thứ đứng tên hiệu trưởng và dạy học luôn tại trường.
Ban đầu, Thứ dốc hết lòng với nghề giáo nhưng bất mãn vì chỉ được trả đồng lương còm cõi, lại còn bị bớt xén khẩu phần ăn hàng ngày. Khó chịu, chán nản, có những lúc Thứ muốn trả miếng nhưng lại tự vấn bản thân vì xấu hổ và ân hận.
Đã có nhiều lần, Thứ muốn nói chuyện dứt khoát với Oanh nhưng bởi bản tính nhút nhát, hắn cứ chù chừ do dự ngày này qua ngày khác. Cuộc sống chung đụng đầy mâu thuẫn buộc Thứ chuyển ra nơi khác. Tại nơi ở mới, giáo Thứ có dịp nhìn nhận lại bản thân và cuộc sống của những người xung quanh mình. Chẳng biết từ khi nào, vì điều gì, những ước mơ thuở thiếu thời của y đã bị thui chột. Thứ bị cái nghèo, cái nhỏ nhen đẩy đến cảnh sống mòn. Có lần Đích ốm nặng, Thứ đã thầm mong gã chết đi nhưng sau đó lại khóc vì cái chết trong tâm hồn mình.
Sách hay nên đọc: Review sách: Bỉ Vỏ – tiếng kêu xé lòng của người phụ nữ bất hạnh
Đến kỳ nghỉ hè, Thứ những mong tâm hồn được nghỉ ngơi nhưng lại phải đối mặt với những chuyện khó chịu ngay tại thôn quê và trong chính gia đình mình. Trở lại Hà Nội, Thứ gặp chuyện bất ngờ khi trường học phải đóng của còn Đích thì đang hấp hối trên giường bệnh. Thứ buộc lòng phải trở về quê, anh chua chát nghĩ lại cuộc đời phải chết khi chưa kịp sống.
Cuối truyện, tác giả vạch ra một tia sáng trong tâm trí giáo Thứ khi y nghĩ đến cuộc chiến tranh đang diễn ra, liệu nó có mang về hy vọng nào về một cuộc sống công bằng,tốt đẹp.
Nghệ thuật miêu tả nội tâm trong truyện ngắn Sống Mòn
Giáo Thứ trong truyện ngắn Sống Mòn đúng là tổng hợp của những khía cạnh đầy mâu thuẫn. Có người nói y có một tâm hồn đẹp, nhưng chẳng may bị cơm áo ghì sát đất. Có người lại nghĩ hắn cũng thật tầm thường và nhỏ nhen. Vì đôi khi ghen tuông vởn vơ và tự nhận mình là kẻ có học. Nhân vật trong các truyện của Nam Cao thường là vậy, chẳng có ai xứng đáng bị ghét bỏ hoàn toàn. Tuy có những thứ chưa đẹp nhưng vẫn chứa đầy những điểm đáng quý trong tâm hồn đáng thương.
Giáo Thứ luôn nhận thức rõ giá trị bản thân, anh đều cân nhắc kỹ lưỡng trước mọi việc anh định làm. Có đôi khi, chỉ vì nhìn một cô gái khác, anh cũng tự vấn bản thân vì có lỗi với người vợ lam lũ ở quê. Thế mà cũng có lúc anh nhận thấy lòng mình cằn cỗi quá, đã có lúc những suy nghĩ ác xuất hiện trong đầu.
Nhiều lần tôi thấy ngột ngạt trong mớ suy nghĩ của Thứ. Anh suy tư bí bách và chật hẹp bởi chẳng chừa ra một lối nào mà anh cho là phải. Thế giới nội tâm tuy bề bộn nhưng lại chân thực vô cùng.
Về cái tên Sống Mòn
Ban đầu, truyện ngắn này được lấy tên Chết Mòn. Nhưng ngẫm ra, cái tên Sống Mòn lại mang ý nghĩa hơn cả.
“Trên những bãi sông kia, có biết bao người sống như y, nhưng không bao giờ cưỡng lại đời mình. Đời họ là một đời tù đày. Nhưng cũng như một con trâu, họ vẫn cắm cúi kéo cày, ăn cỏ, chịu roi. Ở bên kia những cánh đồng bùn lầy, là rừng xanh, cuộc sống tự do, cỏ ngập sừng.
Con trâu có lẽ cũng biết vậy, nhưng chẳng bao giờ dám đi, chẳng bao giờ nó dám dứt đứt sợi dây thừng. Cái gì giữ con trâu lại đồng bằng và ngăn người ta đến một cuộc đời rộng rãi hơn, đẹp đẽ hơn? Ấy là thói quen, lòng sợ hãi sự đổi thay, sợ hãi những cái gì chưa tới. Ấy thế mà trên đời này lại chẳng có cái gì tới hai lần. Sống tức là thay đổi…”
Thật vậy, tác giả đã nói: Chết là thường. Chết ngay trong lúc sống mới thật là nhục nhã.
Lời kết
Sống Mòn của Nam Cao là truyện ngắn xuất sắc, đặc tả được bi kịch cuộc đời con người trong xã hội cũ. Không có tiếng súng, chẳng có tiếng bom, nhưng những năm tháng héo hon mòn mỏi chính là hình phạt chung thân đau khổ chẳng kém lưỡi dao lưỡi kiếm nào.
Sách hay nên đọc: Review sách: Tắt Đèn – tìm đâu ra chút ánh sáng leo lét trong những phận đời tối tăm
Cảm Nhận Của Độc Giả
