Trong dài hạn, lợi thế cạnh tranh bền vững nhất của một doanh nghiệp chính là khả năng học hỏi nhanh chóng hơn so với những đối thủ cùng ngành. Tuy vậy, nhiều công ty hoạt động như một cỗ máy mà bỏ qua tình trạng “thiểu năng học tập” của nhân viên, vốn đe dọa hiệu quả kinh doanh của công ty về lâu về dài.
Cuốn sách Nguyên Lý Thứ Năm của Peter Senge sẽ giúp các nhà quản lý quan sát doanh nghiệp của mình một cách tổng thể, để khơi dậy cảm hứng học tập trong cả tổ chức và giúp nhân viên liên tục tiến lên.
Mục Lục
Tác giả cuốn Nguyên Lý Thứ Năm
Tác giả cuốn Nguyên Lý Thứ Năm là Peter Senge – một giảng viên cao cấp tại trường quản lý Sloan, học viên MIT. Trước đó, ông đã nhận bằng cử nhân kỹ thuật tại đại học Stanford, bằng thạc sĩ Mô hình hóa các hệ thống xã hội và bằng Tiến sĩ quản lý tại học viện MIT. Ông đồng thời là nhà sáng lập Hội học tập tổ chức SOL.
Peter Senge là tác giả của những cuốn sách nổi tiếng khác như Sổ tay thực hành Nguyên Lý Thứ Năm, Vũ điệu thay đổi, Sự hiện diện và Những ngôi trường học tập.
Sách hay nên đọc: Review sách: Đặt Cược Vào Nhân Viên, Tiền Vào Trong Tay Bạn – biến nhân viên thành cổ đông lớn nhất
Nội dung sách Nguyên Lý Thứ Năm
Tổng quan
Cuốn sách Nguyên Lý Thứ Năm giúp các công ty tự giải thoát khỏi tình trạng thiểu năng học tập bằng cách áp dụng những chiến lược của các tổ chức học tập. Các công ty có thể áp dụng những mô hình tư duy mới để mở rộng và phát triển, cùng lúc đó hình thành cảm hứng tập thể để mọi người liên tục tạo ra những kết quả mà họ khao khát.
So với ấn bản cũ, cuốn Nguyên Lý Thứ Năm tái bản mới đã bổ sung thêm hơn 100 trang nội dung. Phần bổ sung này dựa trên những gì tác giả đúc rút được sau các cuộc phỏng vấn những doanh nghiệp lớn như Unilever, Intel, Ford,.. và các tổ chức như Roca, Oxfam và Ngân hàng thế giới.
Mục đích của cuốn sách này là giúp người đọc tìm ra những mục tiêu thật sự có ý nghĩa với bản thân và bắt đầu học tập, nghiên cứu vì mục tiêu đó. Tinh thần làm việc tập thể của công ty sẽ được chuyển thành tinh thần sáng tạo tập thể. Chúng ta có thể xóa bỏ các giả định và thành kiến cố hữu để giải phóng bản thân. Một tư tưởng quan trọng khác của cuốn Nguyên Lý Thứ Năm là chúng ta có thể nhìn vấn đề một cách tổng quát, hệ thống thay vì chỉ quan sát rời rạc, riêng lẻ.
Nội dung chi tiết
Cuốn Nguyên Lý Thứ Năm gồm 5 phần với 18 chương sách, sẽ giúp bạn dần thay đổi cách nhìn nhận vấn đề:
Phần I: Cách Thức Mà Các Hành Động Tạo Nên Thực Tế Của Chúng Ta… Và Cách Chúng Ta Thay Đổi Điều Đó
Chương 1: “Hãy Cho Tôi Một Đòn Bẩy Đủ Dài… Và Bằng Một Tay Tôi Có Thể Nâng Cả Thế Giới”
Chương 2: Tổ Chức Của Bạn Có Bị Thiểu Năng Học Tập ?
Chương 3: Tù Nhân Trong Hệ Thống Hay Trong Suy Nghĩ Của Chính Mình?
Phần II: Nguyên Lý Thứ Năm: Nền Tảng Của Tổ Chức Học Tập
Chương 4: Những Quy Luật Của Nguyên Lý Thứ Năm
Chương 5: Một Sự Thay Đổi Tư Duy
Chương 6: Khuôn Mẫu Tự Nhiên: Nhận Dạng Các Mô Hình Điều Chỉnh Sự Kiện
Chương 7: Sự Tăng Trưởng Tự Duy Trì Hay Tự Giới Hạn
Phần III: Những Nguyên Lý Cốt Lõi: Xây Dựng Tổ Chức Học Tập
Chương 8: Sự Hoàn Thiện Cá Nhân
Chương 9: Những Mô Hình Tư Duy
Chương 10: Tầm Nhìn Chung
Chương 11: Học Tập Theo Nhóm
Phần IV: Những Suy Ngẫm Từ Thực Hành
Chương 12: Những Nền Tảng
Chương 13: Sự Thôi Thúc
Chương 14: Những Chiến Lược
Chương 15: Công Việc Mới Của Nhà Lãnh Đạo
Chương 16: Những Công Dân Hệ Thống
Chương 17: Những Biên Giới
Phần V: Đoạn Cuối
Chương 18: Cái Toàn Thể Không Thể Tách Rời
Phụ Lục 1: Các Nguyên Lý Học Tập
Phụ Lục 2: Các Nguyên Mẫu Hệ Thống
Phụ Lục 3: Tiến Trình Hình Chữ U
Sách hay nên đọc: Review sách: 12 Phương Pháp Khích Lệ Nhân Viên Tiền Không Làm Được
Tình trạng thiểu năng học tập
Tổ chức của bạn có đang bị thiểu năng học tập hay không? Thiểu năng học tập được coi là thảm họa với trẻ em, và kể cả với những công ty lớn thì điều này cũng chẳng phải ngoại lệ. Nguy hiểm hơn, chúng ta có thể phát hiện tình trạng thiểu năng học tập ở trẻ em. Còn ở các công ty lớn thì điều này thường bị giấu nhẹm.
Tác giả chỉ ra 7 loại thiểu năng học tập tại các công ty:
– Tôi chỉ làm phần việc của tôi
– Kẻ thù ở bên ngoài
– Ảo tưởng của việc nhận trách nhiệm
– Đóng khung vào các sự kiện
– Truyện ngụ ngôn về con ếch bị nấu chín
– Ảo tưởng về việc học tập từ kinh nghiệm
– Huyền thoại về đội ngũ quản lý
Ví dụ cho một trong số những dấu hiệu này: : Khi con người trong các tổ chức chỉ tập trung vào vị trí công việc của họ, họ sẽ rất khó nhận ra trách nhiệm cho kết quả chung với sự tham gia tương hỗ của tất cả các vị trí. Hơn nữa, khi kết quả không tốt thì rất khó xác định nguyên nhân. Tất cả những gì bạn có thể làm là cho rằng “có một ai đó đã sai sót”.
Một sự thay đổi trong tư duy
Sau khi đã nhận diện được vấn đề, tác giả cung cấp cho chúng ta những phương án thay đổi tình trạng thiểu năng học tập và những tư duy thiển cận đang tồn tại trong cách doanh nghiệp vận hành.
Thay vì nhìn ngắn, nghĩ vội, chúng ta sẽ học được cách suy nghĩ hệ thống để giải quyết vấn đề thật triệt để.
Tôi gọi suy nghĩ hệ thống là nguyên lý thứ năm (the fifth discipline) bởi nó là nền tảng lý luận nằm dưới tất cả năm nguyên lý học tập trong quyển sách này. Tất cả liên quan đến một sự thay đổi tư duy từ cách nhìn từng bộ phận đến cách nhìn tổng thể, từ nhìn nhận con người như những người thụ động đến nhìn họ như những thành viên tích cực trong việc thay đổi thực tại của họ, từ phản ứng với hiện tại đến sáng tạo ra tương lai.
Không có suy nghĩ hệ thống, thì sẽ không có động cơ cũng như công cụ để kết hợp các nguyên lý học tập trong thực tiễn. Là nguyên lý thứ năm, suy nghĩ hệ thống là nền tảng của cách tổ chức học tập suy nghĩ về thế giới của họ.
Nhận xét về cuốn sách Nguyên Lý Thứ Năm
Thật khó để tóm tắt những tư tưởng của cuốn sách Nguyên Lý Thứ Năm trong vài trang giấy vì để đưa đến kết luận cuối cùng về tư duy hệ thống, chúng ta phải trải qua rất nhiều bước tư duy.
Tác giả Peter Senge đã có những quan sát và phân tích rất tinh tế về cách thế giới vận hành để rút ra những quy luật chung nhất về sự phát triển của tri thức.
Cuốn Nguyên Lý Thứ Năm nhìn nhận vấn đề một cách vô cùng hệ thống. Sách sẽ giúp các nhà quản lý tạo nên những thay đổi sâu sắc trong cách vận hành tổ chức của mình.
Phải nói rằng tác giả Peter Senge có hiểu biết cực kì sâu rộng. Những ví dụ trong sách được tổng hợp từ nhiều lĩnh vực khác nhau, từ khoa học, lịch sử đến triết học đều được áp dụng để cô đọng lại thành Nguyên Lý Thứ Năm mà chúng ta đang tìm hiểu.
Lời kết
Cũng dễ hiểu khi cuốn Nguyên Lý Thứ Năm được tạp chí danh giá The Financial Times vinh danh là một trong năm cuốn sách kinh doanh hay nhất mọi thời đại. Sách đã gói lại 15 năm kinh nghiệm của tác giả và những bài học của các doanh nghiệp thành công hàng đầu thế giới. Hãy đọc sách Nguyên Lý Thứ Năm và áp dụng những ý tưởng trong sách với tổ chức của mình, bạn sẽ tạo ra một cuộc cải tổ có tác động đến toàn doanh nghiệp.
Sách hay nên đọc: Review sách: Dẫn Đầu Hay Là Chết – lối đi duy nhất cho doanh nghiệp trong thời kỳ suy thoái
