“Thỉnh thoảng, một cuốn sách xuất hiện và thay đổi dòng chảy lịch sử nhân loại”, đó là phát biểu của Thượng nghị sĩ Gruening về cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng trong phiên điều trần ở Thượng viện Mỹ về tác hại môi trường của thuốc trừ sâu.
Cuốn sách này đã tạo nên ảnh hưởng mạnh mẽ không chỉ trong xã hội Mỹ mà còn mở đầu cuộc cách mạng bảo vệ môi trường trên toàn thế giới.
Mục Lục
Tác giả cuốn Mùa Xuân Vắng Lặng
Mùa Xuân Vắng Lặng là cuốn sách được viết bởi nhà động vật học và sinh học biển người Mỹ Rachel Carson. Ngay từ nhỏ, bà Carson đã bộc lộ tình yêu của mình với thiên nhiên khi dành hàng giờ để hỏi mẹ về khu rừng và những cánh đồng. Lớn lên, cô rẽ ngang khi đang học khoa Văn chương và tiếng Anh của đại học Nữ sinh Pennsylvania và chuyển sang ngành sinh vật học, rồi tốt nghiệp với thành tích xuất sắc.
Rachel Carson sau này trở thành thạc sĩ động vật học, giảng dạy sinh vật học tại đại học Maryland, xuất bản nhiều cuốn sách thành công về chủ đề sinh vật biển. Bà còn tham gia viết kịch bản cho chương trình truyền hình Something about Sky.
Tác phẩm nổi bật nhất của Rachel Carson là cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng với hơn 2 triệu bản được bán ra, tạo nên những làn sóng đấu tranh mạnh mẽ để bảo vệ môi trường trước tác hại của hóa chất, thuốc trừ sâu.
Sách hay nên đọc: Review sách: Khu Vườn Bí Mật – bản hòa ca của thiên nhiên và tình yêu thương con người
Bối cảnh ra đời cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng
Xuất bản lần đầu năm 1962, cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng hứng chịu cơn bão phẫn nộ từ những ông lớn trong ngành công nghiệp.
Nước Mỹ vừa phục hồi sau thế chiến thứ hai. Giới cầm quyền đang tạo mọi cơ hội để thúc đẩy khoa học – kĩ thuật phát triển. “Ở Mỹ thời hậu chiến, khoa học là Thượng đế”. Cuộc chạy đua khoa học kỹ thuật cũng kéo theo những hệ quả rõ rệt trên khía cạnh môi trường. Dẫu vậy, nền công nghiệp hóa chất được hưởng lợi rõ rệt từ những thành quả kĩ thuật thời hậu chiến và nhận được thiện cảm của cả xã hội.
Vì lí do này, khi cuốn Mùa Xuân Vắng Lặng được xuất bản như một lời cảnh tỉnh, các ông trùm hóa chất đã gào lên rằng “đây là cuốn sách sẽ đẩy chúng ta đến chân tường”, Rachel Carson thì bị gọi là kẻ gàn dở, liên tục có những bài báo đưa ra để phản đối, thóa mạ, thậm chí cáo buộc Carson là một cảm tình viên của cộng sản Liên Xô, đang mưu đồ cắt giảm năng suất công nghiệp của phương Tây.
Vượt qua rất nhiều chỉ trích, đe dọa, cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng đã làm đúng vai trò đòi lại công bằng cho môi trường khi Ủy ban Điều tra thảm họa môi trường Mỹ đã thừa nhận những báo cáo của bà Carson là đúng sự thật.
Các chương sách Mùa Xuân Vắng Lặng
Cuốn Mùa Xuân Vắng Lặng gồm 17 chương, cung cấp hiểu biết cho người đọc về các loại thuốc trừ sâu, tác hại khủng khiếp của chúng tới môi trường, sức khỏe con người và một lối đi khác cho nền nông nghiệp trên toàn thế giới.
Chương 1: Truyền thuyết cho tương lai
Chương 2: Sứ mệnh tồn tại
Chương 3: Loại thuốc trường sinh mang tên thần chết
Chương 4: Vùng nước mặn và biển ngầm
Chương 5: Thế giới đất
Chương 6: Lớp vỏ xanh của trái đất
Chương 7: Sự tàn phá không cần thiết
Chương 8: Và lũ chim thôi hót
Chương 9: Những dòng sông chết
Chương 10: Những chiếc máy bay tàn sát bừa bãi
Chương 11: Hơn cả giấc mơ của nhà Borgia
Chương 12: Cái chết cho loài người
Chương 13: Qua khung cửa hẹp
Chương 14: Tỷ lệ một trên bốn
Chương 15: Thiên nhiên phản đòn
Chương 16: Ào ạt và dồn dập
Chương 17: Một con đường khác
Nội dung sách Mùa Xuân Vắng Lặng
Năm 1930, nền nông nghiệp Mỹ đứng trước vấn nạn kiến lửa thợ tấn công hạt giống bắp và các loại cây trồng. Kiến lửa còn làm tổ trong máy móc nông trại gây thiệt hại đáng kể tới mùa màng. Bộ nông nghiệp Mỹ vào cuộc với sự trợ giúp của các công ty hóa chất. Kết quả là hàng triệu mẫu đất được xịt trải thảm thuốc trừ sâu dieldrin và heptachlor.
Hệ quả của chiến dịch phun thuốc diện rộng này đầu tiên phải kể đến những sinh vật tự nhiên và vật nuôi tiếp xúc với chất độc thông qua nguồn nước. Số lượng chim giảm rõ rệt, những ảnh hưởng lên sức khỏe con người không được điều tra công khai. Thế giới côn trùng – một phần không thể thiếu của hệ sinh thái cân bằng cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Sách hay nên đọc: Review sách: Câu Chuyện Khu Vườn Findhorn – cuộc sống hòa hợp giữa con người và thiên nhiên
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, các loại thuốc trừ sâu là những lưỡi hái âm thầm cướp đi sự sống của rất nhiều loài sinh vật. Chu kỳ tế bào của cây cối, động vật, con người đều bị tác động theo hướng tiêu cực.
Nhiều người tin rằng cơ thể con người là bất khả xâm phạm, rằng cơ thể chúng ta có thể tồn tại để thích ứng với dư lượng chất hóa học tồn đọng. Cuốn Mùa Xuân Vắng Lặng đã chỉ ra rằng chúng ta có thể bị thấm nhiễm những chất độc hại từ môi trường, tác động của chúng là âm thầm nhưng vô cùng dai dẳng và nghiêm trọng.
Trên thực tế, cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng không hoàn toàn phủ nhận sự tồn tại của các chất diệt sinh vật gây hại, mà hướng tới việc sử dụng có kiểm soát thuốc trừ sâu và các chế phẩm sinh học khác. Chương cuối cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng cũng mở ra những lối đi khác cho ngành nông nghiệp. Nếu thực sự quan tâm tới môi trường và sức khỏe con người, chúng ta có thể áp dụng những biện pháp thay thế khác như sử dụng chính sức mạnh của côn trùng để chống lại chúng. Ví dụ như công nghệ triệt sản giống đực, sử dụng sóng siêu vi tiêu diệt ấu trùng,…
Nhận xét về cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng
Ra đời trong những năm 60, cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng đã đi đầu phong trào bảo vệ môi trường, tạo nên một làn sóng mạnh mẽ, một cuộc cách mạng trên toàn thế giới, thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhóm và cá nhân bảo vệ môi trường.
Được viết một cách dễ hiểu, ngay cả với những người không có chuyên môn khoa học, cuốn sách Mùa Xuân Vắng Lặng đánh thức trong chúng ta tình yêu với môi trường, sự quan tâm tới sức khỏe và trách nhiệm bảo vệ trái đất. Đã hơn 50 năm trôi qua nhưng cuốn sách vẫn là cái tên sáng, là người tiên phong dũng cảm để thế hệ sau biết quan tâm và sống có trách nhiệm với môi trường xung quanh.
Trích dẫn từ cuốn Mùa Xuân Vắng Lặng
Khi con người tiến đến mục tiêu đã được công bố trong công cuộc chinh phục thiên nhiên, họ đã viết nên một thành tích phá hoại đáng buồn, họ không chỉ trực tiếp chống lại trái đất nơi họ đang sinh sống mà còn chống lại những loài chia sẻ môi trường sống với họ.
Những trang sử trong những thế kỷ gần đây đã nhuộm màu đen tối – cuộc tàn sát những con trâu trên đồng bằng ở phía tây, cuộc thảm sát những loài chim đầm lầy bởi những kẻ săn để bán, sự cận kề tận diệt của loài diệc bạch chỉ vì người ta muốn lấy đi bộ lông của chúng. giờ đây, con người lại đang mở ra một chương mới với hình thức tàn phá – trực tiếp giết hại những con chim, động vật có vú, cá, và thực tế là mọi loài thú hoang bằng việc phun vô tội vạ hóa chất thuốc trừ sâu.
Bắt đầu với quy mô nhỏ ở các nông trại và các khu rừng, việc phun thuốc bằng máy bay đã mở rộng phạm vi và tăng lượng phun đến mức một nhà sinh thái học người Anh phải gọi nó là “cơn mưa tử thần khó tin” tưới lên bề mặt trái đất. Thái độ của chúng ta đối với các chất độc đã có thay đổi nhẹ.
Trước đây các chất độc ở trong thùng chứa được đánh dấu bằng đầu lâu xương chéo; những dịp hiếm hoi chúng được sử dụng thì người ta vô cùng cẩn trọng khi tiếp xúc. Vậy mà khi các loại thuốc trừ sâu hữu cơ mới được phát triển, và số lượng máy bay sau Thế chiến thứ hai trở nên dư thừa nhiều thì người ta quên hết
Lời kết
Mùa Xuân Vắng Lặng mở đầu bằng những trang viết thật đẹp với từng đám hoa trắng phủ đầy trên sườn đồi, cáo cất tiếng kêu và nai vàng lẳng lặng lướt qua những cánh đồng xanh. Hãy chung tay bảo vệ thiên nhiên để thế hệ sau không phải ngơ ngác hỏi “Một sự yên lặng đến lạ kỳ. Những chú chim đã bay đi đâu mất?”
Sách hay nên đọc: Review sách: Lời Hứa Về Một Cây Bút Chì – mọi ước mơ lớn bắt đầu từ những bước đi nhỏ
